در قوانین حقوقی خانواده در کشورمان در هر شرایطی زن می تواند جهت مطالبه و دریافت مهریه بعد از جاری شدن صیغه عقد اقدام نماید. طبق قانون مهریه در هر صورتی قابل وصول است و حق مسلم و بدون تردید زن می باشد، البته دریافت مهریه منوط به مطالبه و درخواست زن صورت می پذیرد. عناوین مختلفی که در دفترچه ازدواج قید می شود نحوه پرداخت مهریه از سوی مرد را به شکل های مختلف مشخص می کند. برای مثال در صورتی که در سند ازدواج قید شود مهریه عندالمطالبه باشد قابل وصول بی چون و چرا خواهد بود و در صورتی که قید شود مهریه عندالاستطاعه باشد زن برای دریافت و مطالبه مهریه خود محق است و حقی از زن سلب نمی شود، ولی نحوه پرداخت مهریه متفاوت خواهد بود. در این مقاله موسسه حقوقی صاحب اندیشه همراه ما باشید.
دریافت مهریه
مالی که در عقدنامه ثبت می شود و طبق آن زن پس از جاری شدن صیغه عقد هر زمان اراده نماید می تواند، آن را مطالبه کند، مهریه گفته می شود. مسئله مهریه هم از بعد شرعی و هم قانونی حائز اهمیت و قابل اجرا است. زنی که به طور شرعی مهریه خود را به همسرش ببخشد از بعد قانونی حقش به قوت خود باقی است، حتی دستخطی که مرد با اجبار و در شرایط خاص مبنی بر بخشش مهریه از همسر خود بگیرد، قابل استناد نبوده و از بعد حقوقی رد است.
مهریه تنها در دادگاه قابل دریافت و پرداخت است و حتی مرد در صورتی که با عنوان مهریه منزل و یا خودرو و یا هر چیز دیگری بخرد تا زمانی که در محضر با عنوان مشخص مهریه قید نشود، حکم هدیه خواهد بود و جزئی از مهریه محسوب نخواهد شد. بسیاری از زنان برای دریافت مهریه و به اجرا گذاشتن، آن را به عنوان اهرمی برای فشار و ساقط کردن مرد مورد استفاده قرار می دهند.
مطالبه و دریافت مهریه
این تصور که به محض ورود به دادگاه مهریه پرداخت می شود نادرست است. اگر زنان در مرحله عقد و پیش از آغاز زندگی مشترک مهریه ای دریافت نکنند، دریافت و وصول مهریه مستلزم رفت و آمد زیاد و صرف انرژی بالایی است، درست است که دریافت مهریه حق مسلم زنان است اما برای بدست آوردن آن و به رسمیت شناختن این حق برای زن باید رفت و آمد زیادی نماید و با دلایل و مدارک کافی و به دور از کارهای غیر عاقلانه و احساسی این حق را در دادگاه مطالبه نمایند.
به عنوان مثال برای قاضی در دادگاه زنی که سال ها است همسرش او را ترک کرده با زنی که خود زندگی خانوادگی را ترک کرده متفاوت است و قاضی برای این دو خانم پذیرش اعسار و عدم پذیرش اعسار به یک شکل عمل نمی کند. مرسوم ترین شیوه برای دریافت مهریه که خانم ها پیش می گیرند، مراجعه به دادگاه و به اجرا گذاشتن مهریه است.
مراحل مطالبه و دریافت مهریه
خانم ها با مراجعه به دادگاه جهت دریافت مهریه دادخواستی تنظیم می کنند و به دادگاه ارائه می دهند. دادگاه برای هر پرونده نوبتی مشخص می نماید و در نوبت مشخص شده به دادخواست مذکور رسیدگی می کنند. مهریه جز حقوق شرعی و قانونی زن است و می تواند به هر دلیلی آن را مطالبه نماید.
با بررسی پرونده و مشخص شدن دلیل به اجرا گذاشتن مهریه دادگاه اخطاریه ای از طریق زوجه به همسر او ارسال می کند که به طور معمول به اجرا گذاشتن مهریه با پیشینه درگیری و تهدید به این کار صورت می پذیرد و معمولا زوج آمادگی این موضوع را دارد و تنها درصد کمی از مردان از دریافت این اخطاریه غافلگیر می شوند، به همین دلیل دارایی خود را به اعضای خانواده و دوستان خود واگذار می کنند. در این شیوه زن می تواند دادخواستی موسوم به فرار از دین بدهد.
روند اینچنین دادخواست هایی طولانی و زمانبر است و با کمک وکیلی خبره می توانید این موضوع را راحت پیگیری نمایید. همچنین امکان صدور تامین برای جلوگیری از تضییع حق زن صادر می شود که زن می تواند به اندازه اصل مهریه و یا معادل آن بخشی از اموال مرد را توقیف نماید. البته صدور قرار تامین مستلزم داشتن اطلاع زن از اموال و منابع مالی مرد است.
نحوه تعیین مهریه بعد از طلاق
بعد از طلاق هم می توان مهریه را مطالبه نمود. مطالبه مهریه بعد از طلاق با توجه به نوع طلاق (از بعد حقوقی) مورد بررسی قرار می گیرد. میزان مهریه ضمن عقد تعیین می شود، در صورتی که زوجین توافق بر مسئله داشته باشند بعد از عقد میزان مهریه تعیین می شود. مهریه باید قابل تملک باشد و مالکیت داشته باشد. همانطور که گفته شد مهریه عندالمطالبه و یا عندالاستطاعه است که در عندالمطالبه زن می تواند از حق حبس تا زمان دریافت مهریه به صورت کامل استفاده نماید و از تمکین مرد خودداری نماید. اما عندالاستطاعه، مرد را نمی توان اجبار به پرداخت مهریه نمود.
مطالبه مهریه بعد از طلاق
انواع طلاق در قانون مدنی مهمترین نکته ای است که در مطالبه مهریه بعد از طلاق مورد ارزیابی قرار می گیرد. به عنوان مثال:
- طلاق رجعی که مرد خود اقدام به دادخواست طلاق کرده است در این نوع طلاق می تواند در مدت عده زن رجوع نموده و بدون نیاز به ازدواج مجدد با زن به ادامه زندگی خود بپردازد و رجوع در واقع تمایل مرد بر ادامه رابطه زناشویی می باشد.
- طلاق بائن: که در این نوع طلاق مرد حق رجوع ندارد و باید در صورت تمایل به ادامه زندگی با همسر خود ازدواج نماید و حتما صیغه عقد میان زن و مرد مجددا جاری شود.
- طلاق توافقی در زمره طلاق های بائن است و به آن طلاق خلع نیز می گویند. در این نوع طلاق زن به دلایل متعدد(کراهت از شوهر و یا عسر و حرج ) مالی را بیشتر یا کمتر از مهریه به مرد می بخشد و رضایت مرد را برای طلاق جلب می کند. در این نوع طلاق مرد در دوران عده حق رجوع ندارد ولی زن می تواند در زمان عده از بخشش مهریه صرف نظر کرده و مهریه خود را مطالبه نماید.
محاسبه مهریه
هر زمانی که زن برای دریافت مهریه اقدام نماید مهریه به نرخ روز پرداخت می شود، طبق قانون دریافت مهریه، در حال حاضر تنها ۱۱۰ سکه بهار آزادی یا معادل آن در صورت نپرداختن مهریه قابلیت اجرایی دارد و زن می تواند طبق آن اقدام به حکم جلب در صورت عدم پرداخت نماید و برای مازاد بر این میزان لازم است اموال زوج را به دادگاه معرفی نماید.
حتی ازدواج مجدد زن بعد از طلاق مانع دریافت مهریه قبلی نخواهد شد. در صورتی که بابت مهریه چک و یا سفته ای دریافت شده باشد زن می تواند در صورت عدم وصول چک و یا سفته به استناد مدارک عدم وصول به دادگاه مراجعه نموده و مهریه را مطالبه نماید و در صورت صدور حکم امکان جلب و توقیف اموال مرد را خواهد داشت.
وصول مهریه
قوانین مصوب جهت دریافت مهریه به گونه ای است که حتی مرگ مرد هم مانع از تقاضای وصول مهریه نشده و زن بعد از مرگ مرد هم می تواند مهریه خود را مطالبه نماید. زن پس از اجرای صیغه عقد مالک مهریه می باشد. در صورت فسخ نکاح به دلایل مشخص و یا بطلان نکاح منتسب به زن مهریه به زن تعلق نمی گیرد. البته در صورت امکان فسخ نکاح آن هم طبق حکم دادگاه مستند باشد تنها حق دریافت مهریه ساقط می شود. به عنوان مثال طبق قانون ۱۱۲۱ مدنی جنون زن یعنی در حالتی که زن مجنون باشد حق مهر ندارد، برخی موارد دیگر هم وجود دارد که موضوع بحث ما نیست. اما سوال اینجاست که، آیا بعد از طلاق هم زن می تواند اقدام به مطالبه و دریافت مهریه نماید و یا مهریه را اجرا بگذارد؟
طرح دعوی در دادگاه راه وصول مهریه است و در صورت تقدیم دادخواست مطالبه مهریه حکم پرداخت مهریه صادر می شود. زن می تواند با درخواست مهریه همزمان تامین مهریه را جهت وصول و سهولت دریافت مهریه مطالبه و تقاضا نماید. وصول مهریه با اجرای ثبت صورت می پذیرد، برای مهریه ای که اموال منقول مثل پول و سکه مشخص شده دفتر خانه ای که سند ازدواج را تنظیم کرده است مرجع صدور اجرای مهریه می باشد و در اموال غیر منقول و ملک دفتر املاکی که ملک در آن به ثبت رسیده است و دفترخانه ای که سند را تنظیم کرده است اجراییه را صادر می کند و در صورت عدم ثبت از طریق دادگاه اقدام می شود.
مدارک لازم برای دریافت مهریه بعد از طلاق
برای دریافت مهریه بعد از طلاق هم نیاز به طرح دعوی است. برای این موارد نیاز به مدارک شناسایی مانند کارت ملی و شناسنامه است، سند طلاق و مدارک و مستندات که نوع طلاق زوجین و میزان مهریه را ثابت می کند نیز باید ارائه شود. همچنین برای طرح دعوی نیاز است دارایی زوج با مدارکی به دادگاه مشخص شود یعنی در صورتی که ملکی دارد ملک به دادگاه جهت دریافت مهریه معرفی شود
راهنمای دریافت مهریه بعد از طلاق
بسیاری موسسات حقوقی با بکارگیری وکلای متبحر مسائلی این چنینی را پیگیری نموده و می توانند راهنمای خوبی برای دریافت مهریه بعد از طلاق به شما ارائه دهند و زوجه می تواند هم به صورت شخصی اقدام به طرح دعوی نموده و هم از وجود تجربه و اطلاعات وکلای متخصص و مجرب در مطالبه مهریه بعد از طلاق بهره گیرد.
در دادگاه برای هر ادعای خود باید مدرک و دلیل بیاورید، قاضی نمی تواند برای هر پرونده تحقیق و بررسی مفصلی انجام دهد، به همین دلیل لازم است مدارک مورد نظر را قبل از شروع رسیدگی به پرونده به طور کامل تهیه کرده باشید. در اینجا بهره بردن از تجارب و دانش یک وکیل خانواده خوب می تواند به موفقیت شما کمک شایانی نماید. دقت نمایید یک بیستم مهریه در صورت به اجرا گذاشتن مهریه به حساب دولت واریز می شود. این مبلغ بعد از قطعی شدن حکم از مرد دریافت می شود.