گواهی انحصار وراثت چیست؟
پس از آنکه شخصی فوت می کند به منظور تعیین تکلیف میراث او ابتدا باید ورثه شخص متوفی مشخص شوند. رسیدگی به این امور و تعیین ورثه متوفی از سوی مراجع قانونی و با رعایت تشریفات مقرر در قانون انجام می شود. مرجع قضائی مربوطه پس از رسیدگی اقدام به صدور رای می نماید که به این رای صادره گواهی انحصار وراثت می گویند. این گواهی توسط شورای حل اختلاف آخرین محل اقامتگاه متوفی صادر می شود که در آن تعداد ورثه و میزان سهم الارث آنان مشخص شده است.
مدارک لازم برای درخواست گواهی انحصار وراثت
- گواهی فوت متوفی
- برگ استشهادیه محضری
- گواهی مالیات بر ارث
- شناسنامه متوفی
- عقدنامه همسر دائمی متوفی و یا رونوشت آن
- شناسنامه و کارت ملی تمام وراث
- وصیت نامه رسمی ( اگر متوفی وصیت نامه داشته باشد )
- تنظیم دادخواست انحصار وراثت
مراحل درخواست انحصار وراثت
پس از آنکه مدارک فوق آماده شوند هر یک از وراث می توانند دادخواست انحصار وراثت را به دادگاه تقدیم نمایند تا سایر مراحل اداری آن سپری شود. دادگاه رسیدگی کننده پس از تنظیم دادخواست و ملاحظه اسناد و مدارک، درخواست شخص را ابتدا یک نوبت در روزنامه کثیرالانتشار آگهی می کند و هزینه درج آگهی نیز از متقاضی دریافت می شود. پس از انقضای یک ماه از تاریخ انتشار آگهی در صورتی که شخص معترضی وجود نداشته باشد، دادگاه با توجه به ادله و اسناد ارائه شده گواهی انحصار وراثت را صادر می نماید. اگر قصد دارید انجام مراحل انحصار وراثت به درستی انجاشود بهتر است با وکیل ارث مشورت های لازم را انجام دهید.
چه کسانی می توانند به گواهی انحصار وراثت اعتراض کنند؟
دو گروه از افراد می توانند به این موضوع اعتراض نمایند. دادگاه نیز مکلف است با تشکیل جلسه ای دیگر به این اعتراض رسیدگی نماید. اشخاصی که در این خصوص حق اعتراض دارند شامل:
- دادستان، چنانچه تشخیص دهد شخص متوفی هیچ وارثی ندارد و درخواست ارائه شده بی اساس می باشد.
- افرادی که فکر می کنند نامشان باید در میان وراث باشد و یا گواهی انحصار وراثت به زیان آنها صادر شده است.
چند نکته درباره انحصار وراثت
- چنانچه در زمان فوت متوفی نطفه ای منعقد شده باشد، جنین نیز جزء وراث تلقی شده و باید در دادخواست انحصار وراثت ذکر شود.
- در تصدیق انحصار وراثت به درخواست ورثه، دادگاه سهم هر یک از ورثه را تعیین می کند.
- در صورتی که برای شخص محجور قیم تعیین نشده باشد، دادستان می تواند به نام محجور به درخواست تصدیق انحصار وراثت اعتراض نماید.
- در صورتی که بهای ترکه بیش از 20 میلیون ریال نباشد، دادگاه بدون انتشار آگهی به این درخواست رسیدگی می کند.
- در مورد وراث روستائیان، در صورتی که بهای ترکه بیش از 30 میلیون ریال باشد، فقط به الصاق آگهی برای یکبار و در یک روز در معابر و اماکن عمومی روستای محل اقامت متوفی اکتفا خواهد شد.
- رای دادگاه دایر بر درخواست تصدیق، قابل پژوهش (تجدیدنظر) و فرجام است.
پاسخ به چند پرسش درباره گواهی انحصار وراثت
هزینه صدور گواهی انحصار وراثت چقدر می باشد؟
هزینه صدور گواهی حدود 200 هزار تومان می باشد که در دفاتر خدمات الکترونیک قضائی پرداخت می شود.
آیا برای درخواست گواهی انحصار وراثت حضور تمامی وراث الزامی است؟
در این خصوص باید گفت که اقدام یکی از ورثه برای تقاضای گواهی انحصار وراثت کافی است. بنابراین هر یک از وراث می توانند با داشتن وکالت از سایر وراث به نمایندگی از کل ورثه جهت صدور گواهی اقدام نمایند.
آیا برای مطالبه مهریه از وراث نیاز به انحصار وراثت می باشد؟
مطالبه مهریه از جانب همسر متوفی چه از طریق دادگاه و چه از طریق اجرای ثبت انجام شود، یکی از مدارک لازم آن گواهی انحصار وراثت است.
در صورت عدم همکاری وراث در انحصار وراثت چه باید کرد؟
ممکن است به هر دلیلی به یکی از وراث یا چند نفر آنان دسترسی نباشد مانند اینکه در خارج از کشور سکونت داشته باشند. در چنین مواردی به تقاضای شخص یا اشخاص ذی نفع، شورای حل اختلاف از اداره ثبت احوال جهت دسترسی به مدارک شناسایی این وراث استعلام می گیرد.
منظور از برگ استشهادیه محضری چیست؟
یکی از مدارک لازم جهت صدور گواهی انحصار وراثت برگ استشهادیه محضری می باشد. به این صورت که سه نفر به عنوان شاهد در یکی از دفاتر اسناد رسمی حاضر می شوند و با تکمیل فرم مخصوص استشهادیه فرد فوت شده، گواهی می دهند که ورثه متوفی چه اشخاصی هستند.
