همانطور که در مقاله وکیل دیوان ذکر شد، دیوان عدالت اداری به عنوان یکی از زیر مجموعه های دستگاه قضائی، وظیفه حمایت از مردم در برابر دولت و حاکمیت را برعهده دارد.
دعاوی راجع به صلاحیت دیوان عدالت اداری
دعاوی راجع به کار و تامین اجتماعی
- محاسبه حق بیمه
- نقض رای هیئت حل اختلاف
دعاوی راجع به امور استخدامی و تخلفات اداری
- گزارش اداری خلاف واقع
- اعتراض به رای انفصال دائم از خدمات دولتی
- اعتراض به تنزل یک گروه به مدت یکسال
دعاوی راجع به جبران خسارت
- ورود خسارت به اشخاص خصوصی در اثر اجرای طرح های عمومی
- احراز فعل یا ترک خلاف قانون اداره
موارد صلاحیت دیوان عدالت اداری
- رسیدگی به شکایات، تظلمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از آیین نامه ها و سایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداری ها.
- صدور رای وحدت رویه در موارد مشابه که آراء متعارض از شعب دیوان صادر شده باشد.
- صدور رای ایجاد رویه که در موضوع واحد، آراء مشابه متعدد از شعب دیوان صادر شده باشد.
- رسیدگی به شکایات قضات و مشمولان قانون خدمات کشوری.
- رسیدگی به شکایات از آراء و تصمیمات قطعی کمیسیون هایی مانند هیئت حل اختلاف کارگر و کارفرما.
موارد عدم صلاحیت دیوان عدالت اداری
- رسیدگی به تصمیمات قضائی قوه قضائیه.
- رسیدگی به آیین نامه ها و تصمیمات قوه قضائیه.
- مصوبات و تصمیمات شورای نگهبان.
- تصمیمات مجمع تشخیص مصلحت نظام.
- تصمیمات و مصوبات مجلس خبرگان رهبری.
- تصمیمات و مصوبات شورای عالی امنیت ملی.
- اعتراض به تصمیمات کمیسیون های انضباطی و دانشجویی دانشگاه ها، وزارت علوم و وزارت بهداشت و دانشگاه ازاد اسلامی.
صلاحیت دیوان عدالت اداری در رسیدگی به شکایات از نهاد های غیر دولتی
دیوان عدالت اداری می تواند به شکایات مطروحه علیه دستگاه های غیر دولتی زیر رسیدگی نماید:
- شهرداری ها و شرکت های وابسته به آن
- بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی
- هلال احمر
- کمیته امداد امام خمینی
- بنیاد شهید و امور ایثارگران
- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
- سازمان تامین اجتماعی
- جهاد دانشگاهی
پاسخ به چند پرسش درباره دعاوی دیوان عدالت اداری
آیا شاکی در دعاوی دیوان عدالت اداری باید شرایط ویژه ای داشته باشد؟
در خصوص دعاوی دیوان عدالت اداری، شاکی شخصی است که اد عا می کند حق او تضییع شده است و هر یک از مردم عادی می توانند شکایت خود از سازمان ها را به منظور رسیدگی به دیوان عدالت اداری ببرند.
ولی دستگاه های دولتی و دولت نمی توانند علیه مردم شکایت خود را دیوان مطرح نمایند.
طرف شکایت در دعاوی دیوان عدالت اداری چه شرایطی دارد؟
طرف شکایت در دیوان عدالت اداری باید حتما دولت و دستگاه های دولتی باشند. بنابراین شکایت علیه بخش خصوصی در دیوان عدالت اداری پذیرفته نمی شود.
اما دیوان می تواند به طور استثناء به شکایات مطرح شده علیه بعضی از دستگاه های عمومی غیر دولتی رسیدگی نماید.
