تفاوت وکیل پایه یک و وکیل پایه دو

دعاوی قضایی امروزه چنان گسترده و شایع شده‌اند که حضور وکیل برای همه اصحاب دعوی به دغدغه‌ای اساسی بدل گشته است.

حضور وکیل در جلسات دادگاه تا حدودی می‌تواند از بار روحی و روانی اصحاب دعوی بکاهد اما مسئله مهمتر، نوع وکیل انتخابی است.

برای انتخاب یک وکیل بایستی ابتدا به یک سوال پاسخ داده شود؛ تفاوت وکیل پایه یک و وکیل پایه دو در چیست؟ با مراجعه به موسسه حقوقی با دو نوع وکیل مواجه می‌شوید؛ وکیل پایه یک دادگستری و وکیل پایه دوم. تفاوت‌های میان این دو قشر در سطوح مختلف قابل بررسی است.

بعنوان مثال، پذیرفتن دعاوی برای وکیل پایه دو با محدودیت‌هایی توأم است ولی برای وکیل پایه یک دادگستری، هیچ محدودیتی از منظر قانون وجود ندارد.

همان‌طور که در بالا عنوان شد، اولین تفاوت وکیل پایه یک با وکیل پایه دو در محدودیت‌های قانونی است. تفاوت بعدی جایگاه آنها در حوزه وکالت می‌باشد. متقاضی وکیل پایه یک دادگستری بعد از پذیرفته شدن در آزمون وکالت و طی کردن دوره کارآموزی، پروانه وکالت پایه یک دادگستری را دریافت خواهد کرد، اما وکلایی که توسط کانون مشاوران حقوقی و کارشناسان دادگستری انتخاب می‌شوند، ابتدا یک دوره کارآموزی را باید طی نمایند و پس از آن به مدت ۲ سال وکیل پایه دو می‌شوند و پس از گذراندن این مدت (دوره دوساله) می‌توانند در جهت کسب پروانه وکالت پایه یک اقدام کنند.

دیگر تفاوت در محدودیت‌های پذیرش پرونده در دوره کارآموزی آنهاست؛ مطابق قانون، متقاضیان وکالت دادگستری، در صورت قبولی در آزمون تحت نظارت کانون وکلای دادگستری، در دوره کارآموزی خود می‌توانند تحت نظر وکیل سرپرست خود، اعلان و قبول وکالت در زمینه پرونده‌های قضایی نمایند. در حالی که کارآموزان پذیرفته شده در آزمون حقوقی مرکز مشاوران قوه‌ی قضاییه، در طول و مدت کارآموزی خود، حق اعلان و قبول وکالت در دعاوی را ندارند.

انواع وکالت

کلمه وکیل به فردی اطلاق می‌شود که برای انجام اموری از سوی اصیل انتخاب می‌شود. در ماده ۶۵۶ قانون مدنی در بیان عقد وکالت؛ وکالت را عقدی معرفی می‌کند که طی آن یکی از طرفین به طرف دیگر برای انجام امری، نیابت می‌دهد.

آنچه مد نظر قانون‌گذار در ماده ۶۵۶ بوده نیابت صرفا برای انجام امور اداری و مالی موکل است ولی در هر حال وکالت می‌تواند مطلق باشد یا مقید. تفاوت وکیل پایه یک و وکیل پایه دو در نوع وکالت آنچنان اثرگذاری ملموسی نداشته و تشخیص نوع وکالت، صرفا نیت و قصد موکل در انعقاد قرارداد وکالت خواهد بود.

مثلاً اگر قیدی برای وکیل عنوان نگردد، نوع وکالت مطلق، مد نظر موکل بوده است اما با بیان یک قید، قطعاً وکالت و نیابت برای همان عنوان خواهد بود و اگر وکیل، خارج از چارچوب محوله، عملی انجام دهد بایستی از باب جبران خسارت پاسخگو باشد. مورد مهم در مسئله انواع وکالت اینکه؛ در انواع وکالت، تفاوت وکیل پایه یک و وکیل پایه دو مصداق ندارد.

چارچوب تعهدات وکیل

جامعه وکلا برای مرتفع شدن مشکلات قضایی جامعه در تلاش هستند اما در کنار همه مسائل، یک چارچوب نیز برای این قشر در نظر گرفته شده است.

این چارچوب اهداف متفاوتی را دنبال می‌کند از جمله حمایت از حقوق موکل. به سبب اطلاعات اندک حقوقی موکل، مخدوش شدن حقوق وی امکان پذیر خواهد بود.

از جمله این محدودیت‌ها می‌توان به توکیل وکالت اشاره کرد. توکیل وکالت از منظر قانون ممنوع است، مگر با صراحت موکل.

در نمونه‌ای دیگر از چارچوب و محدودیت‌ها می‌توان به لزوم معلوم بودن موضوع وکالت اشاره کرد. بدین شرح که هر قرارداد وکالتی که موضوع آن به جهاتی ابهام داشته باشد از منظر قانون باطل است. در میان محدودیت‌های مذکور در قانون بایستی قائل به تفاوت این دو شد. دو نمونه از تفاوت‌ها را به اختصار بیان می‌کنیم:

• پذیرش پرونده‌های مربوط به جرائم تعزیری که مجازات آنها بیش از ده سال باشد، برای وکلای پایه دوم ممنوع هستند در حالی که وکلای پایه یک، در پذیرش تمامی پرونده‌ها، هیچ محدودیتی نخواهند داشت.
• پذیرش پرونده‌هایی که خواسته بیشتر از پانصد میلیون ریال داشته باشد، برای وکلای پایه دوم ممنوع هستند. (اصلاحاتی اخیرا برای مبالغ صورت گرفته است).

نمونه‌های بالا از جمله تفاوت ها بود که عنوان شد لذا ضروری است قبل از انعقاد قرارداد به پروانه وکیل دقت نمایید تا از مشکلات احتمالی در رسیدگی‌های دادگاه ذر امان باشید.

منبع : ویکی‌پدیا ، دانشنامه آزاد