حبس تعزیری چیست؟
حبس تعزیری یکی از مجازات های تعزیری است که میزان آن در شرع مشخص نشده است و تعیین میزان آن با قانو‌گذار است اما در هر صورت، میزان آن نباید از مجازات های حدی بیشتر باشد. به طور کلی به حبسی گفته می شود که در برابر حبس ابد قرار می گیرد. به زبان ساده تر حبس تعزیری برای تخلفات شرعی و اعمال حرام در نظر گرفته شده است. همچنین برای آن دسته از جرایمی است که برای آن ها در شرع مجازات دقیقی تعیین نشده است.
مزایای حبس تعزیری
در صورتی که جرم ارتکاب یافته از جمله جرایمی باشد که مجازات آن مستلزم حبس تعزیری است، این حبسِ تعزیری دارای آثار و مزایایی است که این مزایا، موجب بهره مندی از موارد زیر می شود:
تعویق صدور حکم حبس تعزیری
طبق قانون، چنانچه حبس از نوع تعزیری باشد و میزان آن 2 سال و یا کمتر باشد، قاضی با در نظر داشتن برخی شرایط می تواند حبس را از 6 ماه تا 2 سال به تعویق بیاندازد و فرد مجرم را به جای حبس، برای انجام فعالیت هایی وادار نماید. در این حالت، چنانچه فرد به همه ی دستورات دادگاه عمل کرده باشد، این امکان وجود دارد که از تمام مجازات معاف گردد. حبس این شخص در این حالت از نوع تعزیری بوده و چون حبس او به تعویق افتاده، به آن حبس تعویقی نیز می گویند.
تعلیق اجرای مجازات حبس تعزیری
چنانچه مجازات تعیین شده، حبس تعزیری 15 سال و یا کمتر باشد قاضی می تواند پس از صدور حکم قطعی، اجرای همه و یا بخشی از مجازات حبس را برای مدت 1 تا 5 سال معلق نماید. بعد از تعلیق، شخص محکوم به جای گذراندن حبس آزاد شده و اگر در این مدت، جرم دیگری را مرتکب نشود، محکومیت قبلی از سابقه کیفری وی پاک می شود. به این نوع از حبس، حبس تعلیقی نیز می گویند.
مجازات های جایگزین حبس
طبق قانون، اشخاصی که در جرایم به حبس از 1 سال و یا کمتر از 1 سال محکوم می شوند، ممکن است با احراز شرایط از جانب دادگاه، به مجازات هایی جایگزین حبس مانند پرداخت جزای نقدی یا انجام خدمات عمومی محکوم شوند. باید گفت که این مجازات های جایگزین حبس، فقط برای زیر 2 سال در نظر گرفته می شوند.
انواع مجازات های جایگزین حبس تعزیری
علاوه بر دو موردی که در خصوص مجازات های جایگزین ذکر شد، می توان موارد زیرا نیز از جمله سایر مجازات های جایگزین حبس نام برد:
- انجام امور آموزشی همچون آموزش های علمی، فرهنگی، هنری، فنی و حرفه ای، دینی، آموزش سبک زندگی و مهارت های ضروری آن
- فعالیت در امور بهداشت و درمان همچون اقدامات مربوط به تشخیص و درمان، مامایی، بهیاری، پرستاری، توانبخشی، نگهداری از سالمندان، کودکان و معلولان، بهداشت محیط، ترک اعتیاد، مشاوره و روان درمانی
- مهارت های فنی و حرفه ای همچون انجام فعالیت در کارگاه ها و کارخانه ها و صنایع وابسته به نهادهای پذیرنده در بخش‌های فنی
- انجام امور خدماتی همچون نگهبانی و سرایداری، نظافت، حفاظت و نگهداری از فضاهای سبز، تعمیر و نظافت وسایل نقلیه عمومی، دولتی، اماکن ورزشی و پارکبانی
- انجام فعالیت های دستی و کارگری در بخش های ساختمان سازی، راه سازی، معادن، مراتع، سد سازی، راه سازی و طرح های عمرانی مربوط به نهاد های پذیرنده
- کشاورزی، دامداری، مرتع داری، جنگل داری، درخت کاری، باغبانی، مرغ داری، برداشت محصول، پرورش انواع آبزیان در نهاد های پذیرنده و موسسات وابسته به آنها.
تقلیل مجازات های حبس تعزیری
در صورت وجود یک یا چند جهت از جهات تخفیف، دادگاه می تواند مجازات تعزیری را به نحوی که به حال متهم مناسب تر باشد تقلیل یا تبدیل نماید. تقلیل مجازات های به صورت زیر انجام می شود:
- تقلیل مجازات حبس به میزان یک تا سه درجه در مجازات های درجه چهار و بالا تر
- تقیل مجازات های حبس درجه 5 و درجه 6 به میزان یک تا دو درجه یا تبدیل این مجازات و مجازات حبس درجه 7 حسب مورد به جزای نقدی متناسب با همان درجه
- تقیل مجازات های حبس درجه 5 و درجه 6 به میزان یک تا دو درجه یا تبدیل این مجازات و مجازات حبس درجه 7 حسب مورد به جزای نقدی متناسب با همان درجه
پاسخ به چند پرسش درباره حبس تعزیری
آیا امکان خرید حبس تعزیری وجود دارد؟
در این خصوص باید گفت که امکان خرید و فروش حکم دادگاه به هیچ وجه وجود ندارد. اما در برخی از جرایم سبک امکان تبدیل مجازات حبس به پرداخت جزای نقدی وجود دارد که این مورد مشمول عنوان خرید نمی شود.
حبس های تعزیری شامل چند درجه می شوند؟
حبس های تعزیری و به طور کلی مجازات های تعزیری به هشت درجه تقسیم می شوند.
تعزیر شامل چه مجازات هایی می شود؟
تعزیر به مجازات هایی از قبیل حبس، جزای نقدی و شلاق گفته می شود که نوع و میزان آن ها در شرع مشخص نشده است و تعیین این موارد بر عهده دادگاه است.
