قرارداد کار چیست؟
طبق ماده 7 قانون کار، قرارداد کار قراردادی شفاهی یا کتبی است که به موجب آن کارگر در مقابل دریافت حق العمل، کاری را برای مدت موقت یا غیر موقت برای کارفرما انجام می دهد. تمام قرارداد های کاری دو طرفه هستند که یک طرف قرارداد، کارفرما است و طرف دیگر کارگر یا انجام دهنده کار می باشد. در قرارداد های کاری به طور معمول، سمت کارفرما می تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد، اما در طرف انجام دهنده کار که یک کارگر یا کارمند است حتما یک شخص حقیقی قرار دارد. همچنین قرارداد کار یک عقد غیر تشریفاتی محسوب می شود.
انواع قرارداد کار
قرارداد های کار از چند جهت که شامل نوع استخدام و مدت کار و فاکتورهایی دیگر هستند، قابل دسته بندی می باشند.
- قرارداد های کار دولتی: قراردادهای دولتی شامل استخدام رسمی، استخدام پیمانی و استخدام قراردادی یا خدماتی است. هر یک از کارمندان رسمی، پیمانی یا قراردادی مشمول قوانین و مقررات استخدامی مربوط به دسته خود هستند.
- قرارداد کار شرکت های خصوصی: قراردادهای کار شرکت های خصوصی تحت پوشش و نظارت نظام قانون کار می باشد.
- قرارداد کاری موقت: بدیهی است که قرارداد موقت دارای زمان خاتمه قرارداد است و با سررسید این تاریخ زمان قرارداد به پایان می رسد. در صورتی که قرارداد به موقع تمدید نشود و تکلیف آن مشخص نشود و کارگر به کار خود ادامه دهد، قرارداد حمایتی از او ندارد.
- قرارداد کاری غیر موقت: در قراردادهای غیر موقت تنها زمان شروع قرارداد ذکر می شود و پایانی برای آن مشخص نمی شود. معمولا در متن قرارداد نیز به نا محدود بودن زمان این قرارداد ها اشاره می شود. طبق قانون کارهایی که طبیعت آن ها ادامه دار است در صورتی که مدتی در قرارداد تعیین نشود قرارداد دائمی محسوب می شود.
- قرارداد کاری برای انجام کار معین: در این قرارداد کاری کارگر برای انجام کار معینی تعهد می کند. این قرارداد با انجام تعهد و پرداخت حق الزحمه پایان می یابد. در این نوع قرارداد هم تا انجام تعهدات دو طرف امکان فسخ یک طرفه امکان پذیر نیست.
موارد مندرج در قرارداد کار
مواردی که باید در قرارداد کار درج شود تنها شامل مشخصات طرفین و موضوع قرارداد نیست. علاوه بر این موارد، باید مواردی که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم نیز در قرارداد ذکر شوند:
- تاریخ استخدام و انعقاد قرارداد
- مدت قرارداد
- میزان حقوق پرداختی و مزایای کارگر
- شیوه پرداخت حقوق و شرایط پرداخت آن
- مقررات مربوط به ساعات کار
- قوانین و شرایط تعطیلات
- شرایط و نحوه تسویه حساب
- ذکر شرایط محرمانه و عدم افشای اطلاعات سازمان مربوطه
- عنوان شغل و شرح وظایف کاری
- شرایط مربوط به تمدید قرارداد
- قوانین شرکت یا سازمان مربوطه
- موارد دیگر که با توجه به عرف یا عادت شغل و محل آن متفاوت می باشد.
فسخ قرارداد کار از جانب کارگر
به موجب ماده ۲۱ قانون کار، یکی از موارد خاتمه قرارداد کار استعفای کارگر می باشد. در صورتی که کارگری پس از انعقاد قرارداد کار و قبل از اتمام کار بخواهد به همکاری خود با کارفرما خاتمه دهد، می تواند استعفا دهد. در چنین شرایطی که کارگر مایل به ادامه کار نمی باشد، بهتر است به جای غیبت در کار و ترک کار، استعفا دهد زیرا در غیر این صورت ممکن است مزایایی که در قانون کار برای آن پیش بینی شده است را از دست بدهد.
فسخ قرارداد کار از جانب کارفرما
همچنین به موجب ماده ۲۷ قانون کار، در صورتیکه کارگر در انجام وظایف محوله قصور کرده باشد یا آیین نامه های انضباطی کارگاه را پس از تذکر‌های کتبی همچنان نقض کند، کارفرما حق دارد در صورت اعلام نظر مثبت شورای اسلامی کار علاوه بر مطالبات و حقوق معوقه به نسبت هر سال سابقه کار معادل یک ماه آخرین حقوق کارگر را به عنوان حق سنوات به وی پرداخته و قرارداد کار را فسخ نماید.
پاسخ به چند پرسش درباره قرارداد کارگر و کارفرما
آیا قرارداد کار موقت از جانب طرفین قرارداد قابل فسخ می باشد؟
خیر. رسیدگی به اختلافات ناشی از این نوع قرارداد ها در صلاحیت هیئت های تشخیص و حل اختلاف است.
اگر هنگام انعقاد قرارداد کار، در خصوص بیمه کارگر توافقی نشود تکلیف بیمه کارگری چه می شود؟
طبق قانون کار بیمه کردن کارگران وظیفه کارفرما محسوب می شود. بنابراین حتی اگر در متن قرارداد کاری بین کارفرما و کارگر در مورد بیمه تعیین تکلیف نشود، باز هم پرداخت حق بیمه الزامی است.
مرخصی کارگران معمولا چند روز می باشد؟
مرخصی کارگر با استفاده از مزد و محاسبه چهار روز هفته، به صورت سالانه مجموعاً یک ماه است. باقی مانده روزهای تعطیل، به عنوان روزهای مرخصی محاسبه نمی شود.
