در اکثر کشورهای اسلامی از جمله ایران به پیروی از فقه اسلام در صورتی که قوانین و مقررات مربوطه رعایت شود امکان ازدواج مرد زن دار وجود دارد. در صورتی که این امر در کشورهای غربی ممنوع است و بر خلاف مقررات عمومی به شمار می رود. با این حال لازم است بدانید سفت و سختی های زیادی در مورد تعدد زوجات در کشورهای اسلامی وجود دارد که لازم است مرد با رعایت آنها اقدام به اختیار همسر دوم کند. حال اگر شما هم تمایل دارید از تمامی این موارد اطلاع پیدا کنید در این مقاله موسسه حقوقی صاحب اندیشه همراه ما باشید.
ازدواج مرد زن دار
به طور کلی تا سال ۱۳۴۶ در مورد ازدواج مرد زن دار قانونی وصف نشده بود و این امر تنها مستلزم رعایت قوانین شرعی بوده است. اما در این سال نخستین قانون حمایت خانواده توسط مجلس شورای ملی تصویب شده که در آن زمان هر مرد چه فقیر و چه غنی می توانست بدون ایفای رسالت و در حدود شرعی حداکثر چهار زن دائم داشته باشد و همچنین به صورت نامحدود نیز ازدواج موقت کند بدون اینکه لازم به داشتن رضایت از همسر اول باشد.
اما قانون اخیر در مورد ازدواج مرد زن دار به طور همزمان با چند زن مواردی بیان کرده که لازم است مورد توجه قرار گیرد. لازم به ذکر است که بدانید قبل از اسلام حتی مردان می توانستند بیش از ۴ مورد همسر دائم داشته باشند اما این امر با آمدن اسلام به ۴ مورد محدود شده است و همچنین ازدواج با ۲ خواهر به صورت همزمان نیز طبق قوانین اسلام در همان زمان ها ممنوع شده است که تا کنون نیز جزو قوانین مهم در کشورهای اسلامی از جمله ایران به شمار می رود.
شرایط ازدواج مرد زن دار
اگر به گذشته اسلام نگاهی بیندازیم اگرچه تنها در فقه اسلامی به جز شرط عدالت برای ازدواج مجدد تا ۴ همسر محدودیت دیگری وجود نداشته است اما در سال ۵۳ با تصویب ماده ۱۶ قانون حمایت از خانواده این امر به کلی دگرگون شد و قوانینی جهت ممنوعیت ازدواج مرد زن دار مقرر شده است، به طوری که تنها طبق این قوانین مرد می تواند اقدام به تجدید فراش کند.
به یاد داشته باشید شرایط ازدواج دوم برای مرد زن دار ۹ گزینه است که شامل رضایت همسر اول، عدم قدرت همسر اول جهت ایفای وظایف زناشویی، عدم تمکین زن از شوهر، ابتلا بودن زن به هرگونه اعتیاد مضر، ابتلا بودن زن به امراض صعب العلاج یا به جنون، عقیم بودن زن، مفقودالاثر شدن و غایب شدن زن، محکومیت زن و ترک زندگی خانواده از طرف زن می شود.با وجود اینکه در دفاتر ازدواج حق ثبت ازدواج مجدد بدون حکم دادگاه را ندارند و همچنین عدم ثبت واقعه ازدواج جرم محسوب می شود طبیعتا افرادی که تمایل به ازدواج مجدد دارند باید در مورد شرایط این امر اطلاعات کافی داشته باشند.
رضایت همسر اول برای ازدواج مجدد
با توجه به اهمیت شرایط مذکور برای ازدواج مرد زن دار لازم است مردانی که قصد تعدد زوجات را دارند به این موارد دقت داشته باشند. توجه داشته باشید یکی از مهمترین این موارد رضایت همسر اول می باشد به طوری که طبق ماده ۱۶ قانون حمایت خانواده مردان نمی توانند در صورت داشتن زن و در صورت عدم رضایت وی همسر دوم اختیار کنند،مگر اینکه همسر او رضایت کامل از ازدواج مجدد وی داشته باشد که لازم است بدانید در این ماده واژه همسر به صورت ابلاغ به کار رفته بنابراین هیچ فرقی بین زن دائم و موقت وجود ندارد.
شرب خمر یا مصرف مشروبات الکلی و مجازات های قانونی آن (همراه با پادکست)
توانایی مالی مرد برای ازدواج مجدد
با توجه به اینکه در حال حاضر یکی از مهمترین موارد جهت افزایش رفاه افراد داشتن شرایط مالی خوب است طبیعتا تمکن مالی یا توانایی مالی برای داشتن زندگی مناسب و اداره کردن دو یا چند خانواده یکی از شرایطی است که باید جهت ازدواج مرد زن دار به آن دقت شود.
بر این اساس هنگامی ازدواج مرد زن دار در دفاتر به ثبت می رسد که در وهله اول از لحاظ مالی مرد بتواند از عهده مخارج زندگی دو خانواده یا بیشتر برآمده و این امر را بر دادگاه احضار کند. در صورتی که مرد نتواند تمکن مالی خود را به اثبات برساند طبیعتا ثبت ازدواج مجدد غیر ممکن خواهد بود.با این حال دادگاه مستلزم از است که بازرسانی را جهت اطلاع از شرایط مالی مردی که قصد تجدید فراش دارد را مامور کنند. پس یکی از شروط مهم داشتن توانایی مالی مرد برای ازدواج مجدد است.
اعتیاد زن از دیگر موارد تعدد زوجات
همانطور که ذکر شد معتاد بودن زن جزو دیگر مواردی است که موجب می شود امکان ازدواج مجدد برای مردان فراهم شود به طوری که این امر جزو چند عواملی است که به تشخیص دادگاه به زندگی خانوادگی خلل وارد کرده و در صورت مشاهده آن مرد می تواند اقدام به ازدواج مجدد نماید. در این شرایط ابتلا به هرگونه اعتیاد مضر که توسط دادگاه تشخیص داده شده باشد امکان ازدواج مجدد را برای مردان فراهم می کند.در اینجا منظور از اعتیاد مضر این است که اعتیادها و عادت هایی که انسان را به نابودی می کشاند و زیان های آشکاری دارد که موجب اجازه دادن ازدواج مرد زن دار می شود.
از جمله مهمترین این موارد می توان به اعتیاد به مورفین، اعتیاد به هروئین، تریاک، الکل و غیره اشاره نمود به طوری که تمامی این موارد می تواند در زندگی خانوادگی خلل ایجاد کرده و موجب از هم پاشیدگی نظام خانواده و همچنین مانع از انجام تکالیف زناشویی زن شود. به یاد داشته باشید برای ازدواج مرد زن دار با شرط اعتیاد لازم است که مرد از دادگاه تقاضای صدور اجازه زناشویی مجدد کرده که در این صورت اگر دادگاه تمامی شرایط را مشاهده کند و بررسی ها نشان دهنده اعتیاد همسر وی باشد اجازه اختیار زن جدید را برای مرد صادر خواهد نمود.
ترک خانه توسط زن
ترک خانه توسط زن از دیگر مواردی بود که در مورد شرایط ازدواج مرد زن دار به آن اشاره شده است. البته لازم است بدانید در قانون اشاره ای به مدت غیبت زن برای احراز ترک زندگی خانوادگی نشده و می توان این امر و مدت زمان آن چندان اهمیتی نداشته بلکه در صورتی که مشاهده شود چند مدت از ترک زندگی خانوادگی توسط زن گذشته و همچنین زن علاقه به شوهر و فرزندانش نداشته باشد مرد می تواند اقدام به ازدواج مجدد کند.البته باید بدانید که تشخیص این امر کاملا بر عهده دادگاه است و لازم است دادرس تشخیص دهد که زن زندگی و خانواده اش را ترک نموده و به شوهر اجازه زناشویی مجدد را بدهد.
لازم به ذکر است که بدانید عقیم بودن زن نیز از جمله دلایل محکمه پسند دیگر برای ازدواج مجدد مرد زن دار می باشد به طوری که اگر زن قادر به تولید بچه نباشد مرد می تواند اقدام به تجدید فراش کند که برای این امر نیز مردی که قصد ازدواج مجدد را داشته باشد باید تمامی مدارک لازمه را ارائه دهد. از طرفی غایب و مفقودالاثر شدن زن نیز طبق بند ۱۴ ماده ۸ قانون امکان ازدواج مجدد را برای آقایان فراهم می نماید.
محکومیت زن و ازدواج مجدد مرد
طبق بند ۸ ماده ۸ قانون یکی دیگر از مواردی که موجب می شود ازدواج مجدد مرد زن دار فراهم شود محکومیت می باشد این مصوبه در سال ۱۳۵۳ تصویب شده است و به گونه ای بوده که طبق آن، چنانچه محکوم مرد باشد زن می تواند تقاضای طلاق کند و اما اگر محکوم زن باشد بدون هیچ مشکلی اجازه و امکان ازدواج مجدد برای مرد فراهم می شود.
دقت داشته باشید هرگاه زن به حکم قطعی به مجازات حداقل ۵ سال حبس محکوم شود و این حکم نیز در حال اجرا باشد شوهر می تواند همسر دوم اختیار نماید. اما در صورتی که اجرای حکم به پایان رسیده باشد امکان ازدواج مجدد شوهر وجود ندارد. یکی دیگر از موارد بسیار مهم که امکان ازدواج مرد زن دار را می دهد ابتلا بودن زن به جنون یا امراض صعب العلاج می باشد که این امر بر طبق بندهای ۵ و ۶ ماده ۸ قانون پذیرفته شده است و باید به اثبات برسد.
اقدامات قانونی برای ازدواج مرد زن دار
برای ازدواج مجدد متقاضی باید درخواستی به طرفیت همسر اول خود تنظیم نموده و در این درخواست خطاب به دادگاه علل و دلایل تقاضای خود را بیان نماید. دادگاه نیز با تعیین یک وقت جهت رسیدگی یک نسخه از دادخواست را برای همسر اول مرد ارسال نموده تا همسر اول به آن پاسخ دهد و برای جلسه دادگاه خود را آماده نمایند. در اینجا دادگاه اقدامات ضروری را انجام داده و از زن اول و احراز توانایی مالی مرد تحقیق کرده و همچنین با مشاهده اجرای عدالت بین همسران به شوهر اجازه ازدواج مجدد را خواهد داد.
حقوق همسر در ازدواج مجدد
با توجه به آنچه در مورد شرایط مربوطه در مورد ازدواج مرد زن دار بیان شد لازم است افرادی که قصد تجدید فراش دارند به این موارد دقت داشته باشند. حال دقت داشته باشد در صورت ازدواج مجدد شوهر دو حق برای زنان ایجاد شده که حق طلاق و اجرای عدالت می باشد. با وجود این امر شوهر مستلزم است به گونه ای رفتار کند که بین هیچکدام از زنان خود تفاوت ایجاد ننماید و شوهر باید پوشاک، مسکن و خوراک بین زنان خود را به مساوی تقسیم نماید. همچنین شوهر باید در معاشرت با زنان خود نیز عدالت داشته باشد.
