حق حبس زوجه در مهریه و طلاق از طرف زن و مرد

در شرایطی که مرد دادخواست طلاق بدهد در حالی که زن ادعای حق حبس کرده است مهریه پابرجا می ماند و این دو مورد با یکدیگر ارتباطی ندارد. در خصوص تقاضای طلاق از طرف زن با توجه به اینکه حق طلاق با مرد می باشد و از آنجایی که زن از درخواست حق حبس و امتناع از شروع زندگی مشترک کرده است اثبات کردن عسر و حرج دشوار خواهد بود و در بعضی مواقع غیر ممکن است. در صورتی که شوهر از پرداخت نفقه امتناع کند، شوهر مبتلا به امراض صعب العلاج باشد و یا اعتیاد شدید او نزد دادگاه ثابت شود می توان حق طلاق از طرف زن صادر شود. در مواردی هم که طلاق به صورت توافقی صورت پذیرد نیاز به اثبات این موارد نمی باشد.

حق حبس در مواردی که پرداخت مهریه ضامن دارد

در هنگامی که برای پرداخت مهریه ضامن تعیین شود و در صورتی که مهریه عندالمطالبه باشد به هیچ عنوان حق حبس زوجه ضایع نمی شود. طبق قانون مدنی در اینگونه موارد زن می تواند از حق حبس خود استفاده کند و مهریه خود را از شوهر و ضامن مطالبه نماید. توجه داشته باشید که در این موارد زن از تمکین خاص می تواند خودداری کند. به طور کلی وظایف زناشویی زوجه در مقابل شوهر اطلاق می شود که در مقابل تمکین عام به اطاعت از تمامی امور زندگی از طرف شوهر گفته می شود.

دریافت مهریه با استفاده از حق حبس و عدم تمکین پس از آن

حق حبس زوجه در مهریه این امکان را به زن می‌دهد که با استفاده از این قانون مهریه خود را دریافت کند، اما در صورتی که پس از دریافت مهریه از تمکین خاص خودداری کند مرد می تواند جهت الزام به تمکین درخواستی به دادگاه ارائه کند و در صورتی که زن عدم تمکین نماید با حکم قطعی دادگاه می تواند دادخواست استرداد نصف مهریه را به دادگاه ارائه کند. توجه داشته باشید که این موارد در صورت جدایی و طلاق قبل از رابطه نیز در صورتی که از طرف زوجه فسخ نکاح صورت پذیرد تمامی مهریه پرداختی قابل استرداد می باشد. اگر زن قبل از ازدواج با شوهر فعلی و یا شخص دیگری رابطه داشته باشد و این امر ثابت شود، حق حبس از وی ساقط می شود زیرا دریافت مهریه با استفاده از حق حبس در مهریه تنها درباره دختر باکره قابل اعمال است.

حق حبس زوجه در مهریه و نفقه

پرداخت نفقه مانند مهریه امری واجب بر گردن شوهر می باشد که در این بین اگر مهریه عندالمطالبه باشد و زن مطالبه کند شوهر مجبور به پرداخت مهریه است، در غیر این صورت زن امکان حق حبس دارد. بعضی از فقها عقیده دارند که در زمان استفاده زن از حق حبس و عدم تمکین، پرداخت نفقه بر شوهر واجب است. با توجه به این موارد می‌توان گفت هنگام استفاده زن از حق حبس در مهریه شوهر نمی تواند از پرداخت نفقه سر باز زند بلکه پرداخت نفقه در زمان حق حبس امر واجبی می باشد.

نکته حائز اهمیتی که در این مورد وجود دارد این است که زنی که از حق حبس استفاده می کند تنها می تواند از تمکین خاص خودداری نماید و اگر از امور دیگری مانند خروج بی اجازه از منزل و یا اطاعت نکردن از دیگر امور همسر سرپیچی کند حق نفقه از وی گرفته می شود.

تمکین زن پس از گرفتن یک قسط مهریه

توجه داشته باشید که پس از حق حبس در مهریه و قسط بندی مهریه توسط دادگاه باید پس از گرفتن اولین قسط از مهریه تمکین کند اما با توجه به ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی تا زمانی که زن به طور کامل مهریه خود را دریافت نکند حق حبس دارد. اما در این زمان زن مجبور به تمکین می باشد زیرا ممکن است چند سالی پرداخت مهریه طول بکشد که در این بین اگر زن از تمکین خودداری کند شوهر می تواند اقدام به شکایت کیفری نزد دادگاه نماید.

آگاه بودن زوجه از ندار بودن شوهر در هنگام نکاح و حق حبس

پرسشی که شاید برای شما هم پیش بیاید این است که آیا اگر خانمی در هنگام عقد نکاح از ندار بودن همسرش اطلاع داشته باشد می‌تواند اقدام به حق حبس زوجه در مهریه کند؟ توجه داشته باشید که امکان برهم زدن توافقاتی که بین طرفین به صورت گفتگو انجام شده به آسانی امکان پذیر است اما با توجه به اینکه این موارد موجب انحلال زندگی مشترک و برهم زدن زندگی خانوادگی می شود قانون موادی وضع کرده است که بر اساس آن خانمی که اطلاع دارد خواستگار وی نمی تواند مهریه بپردازد، قادر به اقدام به حق حبس در مهریه نمی باشد. با توجه به این موارد خانمی که از این موارد آگاهی دارد بلافاصله پس از عقد و با درخواست زوج باید به وظایف زناشویی خود عمل کند در غیر این صورت امکان شکایت کیفری توسط زوج فراهم می شود.

باید و نبایدهای حق حبس زوجه برای خانم ها در قانون

بر اساس قانون مدنی خانم می تواند تا پرداخت مهریه توسط زوج از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند. مثلا در هنگامی که زوج از همسر خود ایفای وظایف زناشویی را طلب نکند و در این بین زمان پرداخت مهریه هم فرا رسیده باشد، زوجه می تواند به راحتی از حق حبس استفاده کند زیرا بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی به محض وقوع عقد نکاح زوجه مالک تمام مهریه می شود. توجه داشته باشید اگر مهریه مدت دار باشد خانم تنها زمانی حق مطالبه مهریه را دارد که زمان آن فرا رسیده باشد زیرا در این زمان  زوج نیز می‌تواند جهت تمکین و ایفای وظایف زناشویی از همسر خود درخواست داشته باشد که در این موقع امکان حق حبس برای زوجه وجود ندارد.

تمکین عام و حق حبس زوجه در مهریه

همانطور که در ابتدای مطلب ذکر شد تمکین عام به منظور اطاعت از امور و دستورات شوهر در تمام زمینه های زندگی می باشد که در این مورد سوال پیش می آید آیا تمکین عام باعث از بین رفتن حق حبس زوجه در مهریه می شود؟ برای جواب این سوال باید دقت داشته باشید که تمکین عام بی هیچ عنوان موجب اسقاط حق حبس نمی شود بلکه در تمکین عام رابطه جنسی بین زن و شوهر صورت نمی گیرد و این در حالی است که تنها تمکین خاص یعنی برقرار شدن رابطه بین زوج در حالیکه با عدم تمایل و رضایت زوجه صورت پذیرد موجب عدم حق حبس شده و در غیر این صورت مواردی چون زندگی در محل مورد نظر شوهر به هیچ عنوان موجب اسقاط حق حبس نمی شود.

نتیجه گیری از حق حبس زوجه در مهریه

آنچه در این مقاله بیان شد و آنچه تحقیقات نشان می دهد نشانگر آن است که وضع و قانون گذاری حق حبس مهریه تنها حمایت از حقوق بانوان برای دریافت راحت تر مهریه آنها می باشد؛ اما مطالعات و تحقیقات نشانگر آن است که در دنیای امروزی این قانون نه تنها حامی خانواده نیست بلکه بسیار مضر می باشد و موجب برهم زدن بسیاری از زندگی های زناشویی شده است. به طور کلی می توان گفت حق حبس زوجه موجب برهم زدن خانواده های نوپا و مشکلات فراوان فردی و اجتماعی شده است.

این موارد در حالی است که مشاهده می شود شرایط زندگی کنونی و خانواده های امروزی تفاوت های بسیار زیادی با ارزش های خانواده های گذشته دارد از این رو می‌توان در قوانین و قواعدی که قبلا وضع شده تغییرات ایجاد کرد و قوانین ناکارآمد را حذف کرد و در کنار آن قوانینی ابداع کرد که در حال حاضر کارایی بیشتری دارد.