فروش مال غیر به چه معناست؟
جرم فروش مال غیر به این معناست که شخصی مالی که متعلق به او نیست را به دیگری بفروشد و یا آن را منتقل کند. طبق ماده یک قانون راجع به فروش و انتقال مال غیر ” کسی که مال غیر را با علم به اینکه مال غیر است، به نحوی از انحاء عینا یا منفعتا بدون مجوز قانونی به دیگری منتقل کند کلاهبردار محسوب و طبق مقررات قانون مجازات اسلامی مجازات می شود.” به طور کلی باید گفت که هدف از جرم انگاری این عمل، حمایت از اموال و دارایی های اشخاص و محترم شمردن مالکیت آنان می باشد.
ارکان جرم فروش مال غیر
برای تحقق هر جرمی احراز سه رکن قانونی، مادی و معنوی لازم و ضروری می باشد. اگر هر کدام از این عناصر موجود نباشند باید تحقق جرم را منتفی دانست. منظور از رکن قانونی جرم فروش مال غیر، مواد قانونی مرتبط با جرم فروش مال غیر است که به جرم انگاری این عمل پرداخته است. همچنین باید به این نکته توجه داشت که دو رکن مادی و معنوی نیز منشعب از رکن قانونی است زیرا قانونگذار شرایط رکن مادی و معنوی را در عنصر قانونی گنجانده است.
مجازات جرم فروش مال غیر
طبق ماده یک قانون راجع به فروش مال غیر، مرتکب این جرم کلاهبردار محسوب شده و مجازات آن منطبق بر مقررات راجع به کلاهبرداری می باشد. بنابراین مجازات جرم فروش و انتقال مال غیر، شامل موارد زیر می شود:
- حبس از یک تا هفت سال
- پرداخت جزای نقدی معادل مالی که مرتکب تصرف و یا دریافت کرده است
- بازگرداندن مال به صاحب آن
- اگر مرتکب از کارکنان دولتی باشد، علاوه بر مجازات مذکور به انفصال دائم از خدمات دولتی نیز محکوم می شود.
- قانونگذار انتقال گیرنده ای را که هنگام معامله آگاه به عدم مالکیت انتقال دهنده باشد نیز معاون جرم تلقی می کند.
نحوه اثبات جرم فروش مال غیر
برای اثبات جرم فروش مال غیر باید موارد زیر احراز گردند:
- متضرر شدن مالک از وقوع جرم
- سوء نیت و قصد مرتکب از ارتکاب جرم
- اراده و عدم اکراه مرتکب از ارتکاب به جرم
مرجع رسیدگی به جرم فروش مال غیر
رسیدگی به این جرم نیازمند طرح شکایت کیفری می باشد. بنابراین مرجع صالح برای رسیدگی به جرم فروش و انتقال مال غیر شکایت دادسرایی است که جرم در حوزه آن واقع شده است که معمولا محل تنظیم قولنامه یا دفترخانه ای است که انتقال سند در آن محل انجام شده است. بنابراین برای شکایت در خصوص این جرم باید به دادسرا مراجعه نمود.
فروش مال غیر در اموال مشاع
طبق آرای صادره از دیوان عالی کشور، شمول ماده فروش مال غیر به شرکایی که مال مشاع را به دیگری منتقل می کنند ممکن به نظر می رسد. در مورد شریکی که بخشی از مال مشاع را به دیگری منتقل می کند، اداره حقوقی قوه قضائیه در یک نظر مشورتی اظهار داشته است که هر چند انتقال ملک مشاع به نحو مفروض از لحاظ حقوقی بدون موافقت سایر شرکا نافذ نیست، ولی اگر مورد انتقال معادل سهم انتقال دهنده باشد از این جهت که سوء نیت نداشته جنبه کیفری ندارد و در غیر این صورت انتقال مال غیر تلقی می شود.
پاسخ به چند پرسش درباره جرم فروش مال غیر
آیا مقررات راجع به فروش مال غیر در خصوص اموال منقول و غیر منقول با هم تفاوت دارد؟
در خصوص جرم فروش مال غیر ، منقول و غیر منقول بودن مال تاثیری در مقررات حاکم بر آن ندارد.
چه تفاوتی بین فروش مال غیر با معامله فضولی وجود دارد؟
در معامله فضولی فروشنده به قصد ضرر و زیان به مالک اقدام به فروش مال وی نمی کند حتی ممکن است گاهی فروشنده به قصد سود بیشتر برای مالک اقدام به فروش نماید. اما در انتقال و فروش، فروشنده به قصد اضرار به مالک و با سوء نیت اقدام به فروش مال دیگری می کند.
آیا در جرم فروش مال غیر برای خریدار مجازات در نظر گرفته می شود؟
اگر خریدار هنگام معامله به اینکه مال مزبور متعلق به شخص دیگری است و متعلق به فروشنده نمی باشد آگاهی داشته باشد و با این علم با فروشنده معامله نماید، طبق قانون معاون در جرم تلقی شده و مجازات می شود در غیر این صورت مجازاتی برای خریدار متصور نیست و او می تواند جبران خسارات وارده از انجام این معامله را خواستار شود.
