مجازات جرایم مواد مخدر

در مصوبه قانونی مبارزه با مواد مخدر که عنصر قانونی جرایم مرتبط با مواد مخدر را نیز تشکیل می دهد، انواع مختلفی از مجازات های بدنی و سلب آزادی و محدود کننده یا سلب مالکیت که شامل جزای نقدی و مصادره می باشد، پیش بینی شده است. در حال حاضر تولید و عرضه غیر قانونی مواد مخدر در جامعه ما، به صنعت رو به رشدی تبدیل شده است.

به همین خاطر دولت اقدام به وضع قوانین و جرم انگاری اعمالی که مرتبط با مواد مخدر هستند پرداخته است. اعمالی که به عنوان جرایم مواد مخدر شناخته می شوند شامل: ساختن، وارد کردن، صادر کردن، خرید و فروش، حمل و نگه داری، استفاده از مواد مخدر و کشت آنها می شود؛ که همه آنها داخل در جرایم ناشی از مواد مخدر هستند.

انواع مجازات های پیش بینی شده در مصوبه مبارزه با مواد مخدر به شرح زیر است:

• مجازات اعدام
• مجازات حبس
• شلاق
• جزای نقدی
• مصادره اموال

عوامل موثر بر میزان مجازات

این عوامل گاهی به دلیل وجود شرایط و ویژگی های خاص مانند سمت و سابقه مرتکب می باشد که همان علل شخصی هستند. و گاهی به دلیل وجود اوضاع و احوال مربوط به جرم و نحوه ارتکاب آن می باشد که علل عینی نامیده می شوند. از این رو به همه این عوامل تحت عنوان عوامل موثر بر میزان مجازات اعم از اینکه موجب تخفیف یا تشدید مجازات باشند، گفته می شود.

موارد تخفیف مجازات: معاذیر معاف کننده، معاذیر مخففه، تعلیق اجرای مجازات و آزادی مشروط می باشد.

موارد تشدید مجازات: شامل تعدد و تکرار جرم است.

عوامل تخفیف مجرمان مواد مخدر

عواملی که موجب تخفیف مجرمان و احراز موارد تخفیف مجازات برای آنها می شوند شامل موارد زیر است:

• عدم سوء پیشینه مرتکب.
• نداشتن سابقه محکومیت مرتکب.
• وجود انگیزه شرافتمندانه و عدم سوء انگیزه.
• همکاری با پلیس و مقام قضائی به منظور کشف آثار و ادله جرم و شناسایی سایر مجرمین.

مجازات حمل مواد مخدر

• طبق قانون مبارزه با مواد مخدر،مجازات حمل مواد مخدر از یک تا پنجاه گرم، تا سه میلیون ریال جریمه نقدی و تا پنجاه ضربه شلاق می باشد.
• مجازات حمل مواد مخدر بیش از پنجاه گرم تا پانصد گرم، از پنج میلیون تا پانزده میلیون ریال جریمه نقدی و 10 تا 74 ضربه شلاق است.
• مجازات حمل مواد مخدر بیش از پانصد گرم تا پنج کیلوگرم نیز پانزده میلیون ریال تا شصت میلیون ریال جریمه نقدی و 40 تا 74 ضربه شلاق و دو تا پنج سال حبس می باشد.
• مجازات حمل مواد مخدر بیش از بیست کیلوگرم تا صد کیلوگرم، شصت تا دویست میلیون ریال جریمه نقدی و 50 تا 74 ضربه شلاق و پنج تا ده سال حبس می باشد. در صورت تکرار جرم حمل مواد مخدر بیش از بیست کیلوگرم، مجازات آن اعدام و مصادره اموال ناشی از جرم می باشد.
• مجازات حمل مواد مخدر بیش از صدکیلوگرم، همان مجازات گفته شده در دو مورد قبل است. علاوه بر این مرتکبین به حمل مواد مخدر بیش از صدکیلوگرم به حبس ابد نیز محکوم می شوند و در صورت تکرار جرم مجازات آنها اعدام می شود.

مجازات معاونت در جرم حمل مواد مخدر

طبق قانون مجازات اسلامی،چنانچه شخصی به صورت مستقیم در جرمی که توسط شخص دیگری انجام می شود، دخالت نداشته باشد ولی در صورت تهدید و تطمیع، ترغیب و فریب در ارتکاب رفتار مجرمانه دخالت و همکاری می کند، معاون جرم شناخته می شود. طبق قانون مجازات اسلامی برای معاون جرم نسبت به فاعل اصلی، مجازات کمتری در نظر گرفته شده است.

بنابراین جرم حمل مواد مخدری که متعلق به شخصی دیگر است، جرمی است که بیش از یک نفر در آن دخالت دارند. بر این اساس شخصی که حامل مواد مخدر است یکی از شرکای جرم می باشد. بنابراین مجازات تعیین شده برای شریک جرم برای او در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال: به دلیل اینکه در برخی موارد ممکن است به منظور حمل مواد مخدر از کودکان سوء استفاده شود، برای کسانی که از کودکان برای حمل مواد مخدر استفاده می کنند مجازات اعدام در نظر گرفته شده است.

مجازات معتادان

• معتادانی که اعتیاد را ترک یا درمان نکنند، مجرم محسوب شده و به حبس از نود و یک روز تا شش ماه مجازات می شوند.
• استعمال مواد مخدر توسط افراد غیر معتاد نیز جرم است و این افراد به 20 تا 74 ضربه شلاق و همچنین یک تا پنج میلیون ریال جریمه نقدی محکوم می شوند.

مجازات پناه دادن و فراری دادن معتاد تحت تعقیب

پناه دادن و یا فراری دادن معتادی که تحت تعقیب و یا دستگیری است و یا همکاری در پناه دادن و فراری دادن او به شرح زیر است:

• در هر مورد، شخص به یک پنجم تا یک دوم مجازات جرمی که متهم به آن را فراری داده و یا به او پناه داده است محکوم می شود.
• در مورد مجازات حبس ابد و اعدام، مرتکب به چهار تا ده سال حبس و از 30 تا 74 ضربه شلاق محکوم می شود.
• در صورتی که مرتکب از مامورین انتظامی و یا ماموران زندان باشد، علاوه بر مجازات مذکور، از خدمات دولتی نیز منفصل می شود.

قاچاق مواد مخدر یعنی چه؟

قاچاق مواد مخدر به ورود کلیه مواد طبیعی و شیمیایی اعتیاد آور که به کشور ممنوع می باشد و همچنین مواردی که وارد کردن آنها به کشور مجاز است اما از راهای غیر قانونی وارد کشور و یا از کشور خارج شود، قاچاق مواد مخدر گفته می شود. فردی که مرتکب جرم قاچاق مواد مخدر می شود را قاچاقچی و یا سوداگر می گویند.

مجازات قاچاق مواد مخدر

مجازات های اصلی در خصوص جرایم مرتبط با مواد مخدر که قاچاق مواد مخدر هم در این حیطه قرار می گیرد، از حیث نوع و میزان مجازات در طول سال های گذشته و بخصوص بعد از انقلاب دچار تغییرات جزئی شده است. اما از این زمان به بعد روند یکسانی را طی کرده است و تنها تفاوت عمده در میزان مجازات است و نوع مجازات دچار تغییر نشده است.

مجازات هایی که برای قاچاق مواد مخدر در نظر گرفته شده است شامل مجازات های اعدام، حبس، جزای نقدی، شلاق و مصادره و ضبط اموال می باشد.

مرجع رسیدگی به جرایم مواد مخدر

مطابق قانون آیین دادرسی کیفری صلاحیت رسیدگی به جرایم مواد مخدر، با دادگاه انقلاب می باشد. با وجود تصویب قانون جدید آیین دادرسی کیفری، در این قانون مانند قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب که سابقا صلاحیت رسیدگی به جرایم مواد مخدر را داشت، مشخص نیست که منظور قانونگذار از جرایم مربوط به مواد مخدر کلیه اعمالی است که در مصوبه مبارزه با مواد مخدر ذکر شده است و یا فقط جرایمی است که موضوع آنها مواد مخدر است.

اما ظاهرا باید فقط اعمالی که موضوع آنها مواد مخدر است را جزء جرایم مواد مخدر محسوب کرد.

نقش وکیل کیفری در حل و فصل پرونده های مواد مخدر

از آنجایی که جرایم مواد مخدر می تواند زیر مجموعه ای از جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی و سلامت جامعه باشد، قانونگذار نسبت به مجازات اینگونه مجرمین تاکید زیادی داشته است،

بنابراین حضور وکیل کیفری در خصوص این جرایم بسیار مهم و موثر می باشد. یک وکیل کیفری متخصص در جرایم مواد مخدر باید جسارت لازم و کافی به منظور پیشبرد اهداف قربانی جرم را داشته باشد. همچنین بتواند با ارائه ادله موجه از مرتکب این جرایم دفاع به عمل آورد.