اعتراض شخص ثالث به چه معنا می باشد؟
یکی از روش های اعتراض به حکمی که دادگاه صادر کرده است، اعتراض شخص ثالث می باشد . مطابق قانون آیین دادرسی مدنی، در صورتی که در دعوای میان دو شخص حکم یا قرار صادر شود که حقوق شخص ثالثی را از بین ببرد ، شخص ثالث این حق را دارد که در دادگاه نسبت به آن حکم اعتراض کند. بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی، انواع اعتراض شخص ثالث پیش بینی شده است که به اعتراض ثالث اصلی و اعتراض ثالث طاری تقسیم می شود.
انواع اعتراض شخص ثالث
طبق ماده 419 قانون آیین دادرسی مدنی، اعتراض شخص ثالث بر دو قسم است:
- اعتراض اصلی عبارت است از اعتراضی که ابتدا از طرف شخص ثالث صورت گرفته باشد.
- اعتراض طاری یا غیر اصلی عبارت است از اعتراض یکی از طرفین دعوا به رایی که سابقا در یک دادگاه صادر شده و طرف دیگر برای اثبات ادعای خود، در اثنای دادرسی آن رای را ابراز نموده است.
دعوای اعتراض شخص ثالث اصلی
بر اساس ماده 420 قانون آیین دادرسی مدنی، دعوای اعتراض ثالث اصلی به موجب طرح دادخواست امکان پذیر است. قانونگذار شرایط دادخواست اعتراض ثالث را پیش بینی نکرده است. اما این دادخواست مانند دادخواست نخستین باید سایر شرایط قانونی دادخواست را داشته باشد؛ در غیر این صورت ضمانت اجرا های قانونی مربوط به آن اعمال می شود. در دعوای اعتراض ثالث اصلی، خواهان دعوا، شخص ثالث معترض است و طرفین دعوایی که در آن رأیی بر علیه ثالث صادر شده است، خوانده دعوا محسوب می شوند .
شرایط دعوای اعتراض شخص ثالث اصلی
دعوای اعتراض ثالث اصلی زمانی مطرح می شود که شخص ثالثی از صدور رأیی که به حقوق او خلل وارد می کند در هنگام اجرا یا قبل از آن به هر طریقی مطلع شود و در صدد اعتراض به آن بر آید. بنابراین طبق ماده ۴۲۰ قانون آیین دادرسی مدنی بایستی شرایط ذیل وجود داشته باشد:
- لزوم تقدیم دادخواست جهت اعتراض
- خوانده اعتراض ثالث بایستی محکوم له و محکوم علیه هر دو باشد
- ترتیب رسیدگی به این اعتراض مانند دادرسی نخستین خواهد بود
- دادگاه صالح به رسیدگی، دادگاه صادرکننده رأی قطعی است
- اعتراض ثالث طاری
مهلت اعتراض به دعوای ثالث اصلی
به دلیل اینکه شخص ثالث در جریان رسیدگی به دعوا حضور ندارد و حکمی علیه وی صادر شده است، ممکن است حتی تا زمان اجرای حکم از آن حکم مطلع نشده باشد. به همین دلیل است که در قانون آیین دادرسی مدنی برای اقامه دعوای اعتراض ثالث مهلتی پیش بینی نشده است. در نظر گرفتن مهلت برای اقامه دعوای اعتراض ثالث در صورتی امکان پذیر است که حکم به شخص ثالث ابلاغ شده باشد و از تاریخ ابلاغ آن موعد را شمارش کنیم. در صورتی که شخص ثالث اصلا در دعوا حضور نداشته است تا حکم را به وی ابلاغ کرد.
دعوای اعتراض شخص ثالث طاری
این اعتراض زمانی مطرح می شود که در یک جلسه دادرسی یکی از طرفین در اثنای رسیدگی به تصمیم دادگاهی که بین او و شخص دیگری گرفته شده است برای اثبات حق خود استناد نماید. در این صورت طرف مقابل حق اعتراض به رأی و تصمیم مستند طرف مقابل را دارد که طریق پیش بینی شده برای این اعتراض اعتراض ثالث طاری است.
جرایم کلاه برداری
شرایط دعوای اعتراض شخص ثالث طاری
مطابق ماده ۴۲۱ قانون آیین دادرسی مدنی، شرایط دعوای اعتراض ثالث طاری به شرح ذیل است:
- برخلاف اعتراض ثالث اصلی بدون تقدیم دادخواست صورت می گیرد.
- اعتراض در دادگاهی که دعوا مطرح است رسیدگی خواهد شد مشروط بر اینکه درجه دادگاه صادر کننده رأی معترض عنه پایین تر باشد.
پاسخ به چند پرسش درباره دعوای اعتراض شخص ثالث
کدام دادگاه صلاحیت رسیدگی به دعوای اعتراض ثالث را دارد؟
دادگاه صالح جهت رسیدگی به این دعوا، دادگاه صادرکننده رای بدوی است یعنی دادگاهی که اجرای حکم در معیت آن انجام می شود حتی اگر نسبت به آن دعوا تجدید نظر خواهی هم شده باشد، باز باید به دادگاه بدوی دادخواست اعتراض ثالث اجرایی را ارائه داد.
هزینه دادرسی در دعوای اعتراض شخص ثالث چقدر می باشد؟
این دعوا بدون رعایت تشریفات آیین دادرسی و بدون پرداخت هزینه دادرسی می باشد.
منظور از طرح دعوای اعتراض ثالث اجرایی چیست؟
اگر شخص ثالثی نسبت به مالی که توسط دادگاه توقیف شده باشد، مدعی حقی مثل حق مالکیت آن مال باشد، می بایست دادخواستی را تحت عنوان اعتراض ثالث اجرایی به طرفیت خواهان و خوانده دعوایی که به موجب آن، مال توقیف شده است مطرح نماید. یعنی خواهان دعوا، شخص ثالث است و خواندگان دعوا هر دو طرف پرونده می باشند.
