با توجه به قوانینی که در اسلام و در کشور ایران وضع شده است به طور حتم مهریه زن بعد از فوت شوهر نیز یکی از مواردی است که باید مورد توجه افراد قرار بگیرد‌. بسیاری از افراد بر این باورند که با فوت مرد حقوق مالی زن نیز سلب شده اما لازم است بدانید به هیچ وجه این امر صدق نمی کند بلکه در حقوق مالی زن بعد از مرگ شوهر مواردی وجود داشته که در ادامه آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد. در این مقاله موسسه حقوقی صاحب اندیشه همراه ما باشید.

مهریه زن بعد از فوت شوهر

قانون مدنی کشور ایران به گونه ای است که هنگام خواندن خطبه عقد زن مالک تمام مهریه خود شده و می‌تواند در هر زمانی آن را به تصرف در بیاورد به طوری که زن دوشیزه بعد از عقد می تواند تمام مهر را از شوهر مطالبه نماید. با این حال لازم است بدانید تنها در زمانی که ازدواج منجر به طلاق شود مهریه زن نصف می گردد اما در هر صورت دیگری زن می‌تواند تمام مهر خود را مطالبه نماید.

مثلاً اگر مردی فوت کند به طور کلی هر ارثی که از خود به جای بگذارد زن می تواند از آن مهریه خود را بگیرد. با این حال باور عمومی که در بین مردم وجود دارد و فکر می‌کنند که گرفتن مهریه زن بعد از فوت شوهر غیر ممکن است، اشتباه بوده بلکه حتی اگر خانمی پس از سه سال هم که از تاریخ فوت همسرش گذشته باشد و بخواهد مهریه خود را مطالبه کند این امکان برای وی وجود دارد. با این وجود لازم است بدانید گرفتن مهریه زن بعد از فوت شوهر از دو راه یکی از طریق اداره اجرای ثبت و دیگری با دادن درخواست مطالبه مهریه امکان پذیر می باشد.

با این حال نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که زن می تواند تنها از ارثی که شوهرش به جا گذاشته است درخواست مهریه داده و اگر مردی فوت کرده باشد و هیچ گونه مالی نداشته باشد وارث مسئولیتی در قبال پرداخت مهریه ندارند.

چگونگی پرداخت مهریه پس از فوت زوج

با وجود آن چه گفته شد طبیعتاً در می یابیم که دریافت مهریه زن بعد از فوت شوهر امکان پذیر می باشد؛ اما لازم است بدانید بر اساس قانون مدنی هنگامی که شخصی فوت می کند ابتدا باید دیون او پرداخت شده و از این پس اگر از مالکیت چیزی باقی مانده طبق آن ارث میان ورثه تقسیم شود. حال اگر مردی فوت کند که مهریه همسرش را نپرداخته باشد زن می تواند به دادگاه خانواده ارائه ی درخواست مهریه دهد در این صورت است که باید درخواست مهریه به طرفیت ورثه متوفی برسد. همچنین دقت داشته باشید اگر مهریه زن پول نقد یا وجه رایج باشد نسبت به تاریخ فوت زوج محاسبه شده و زن بر اساس شاخص سال فوت همسر مهریه اش را دریافت می نماید.

گرفتن مهریه زن بعد از فوت شوهر توسط دادگاه و از طریق ثبت

همانطور که پیشتر هم نیز ذکر شد یکی از روش های گرفتن مهریه زن بعد از فوت شوهر از طریق دادگاه می‌باشد که روشی بسیار مرسوم است. در این صورت زوجه می تواند در دادخواست حقوقی خود را به دادگاه ویژه خانواده ارائه داده و هزینه دادرسی مهریه ی خود و همچنین حق الوکاله ی وکیل را مطالبه کند. دقت داشته باشید در صورتی که زوجه در پرداخت هزینه دادرسی ناتوان باشد می تواند دادخواست اعسار را نیز ارائه کرده که در این صورت دادگاه به این خواسته رسیدگی خواهد کرد و در صورتی که زوج بتواند اعسار خود را اثبات کند از پرداخت هزینه دادرسی معاف خواهد بود.

طلاق غیابی و چگونگی انجام آن از طرف زن و مرد

علاوه بر این لازم است بدانید یکی دیگر از روش های مطالبه مهریه زن بعد از فوت شوهر، از طریق اجرای ثبت می باشد. هرچند که بیشتر مردم برای گرفتن مهریه به دادگاه مراجعه می کنند اما باید بدانید که این روش و مراجعه به دفتر خانه ای که در آن ازدواج کرده‌اند روش دیگر جهت گرفتن مهریه زن بعد از فوت شوهر می باشد.

نحوه محاسبه مهریه زن بعد از فوت شوهر

دقت داشته باشید که علی رغم آنچه در مورد مهریه وجه نقد توضیح داده شد هر نوع مهریه دیگری همچون سکه به همان قیمت روز مطالبه می شود در این بین لازم است بدانیم نحوه ی محاسبه مهریه زن بعد از فوت شوهر به گونه‌ایست که مثلاً اگر شوهر در سال ۹۰ فوت کرد اما همسرش در سال ۹۵ بخواهد مهریه اش را به اجرا بگذارد و مهریه سکه باشد همان قیمت سکه در زمان وصول و پرداخت ملاک می باشد و البته اگر مهریه زوجه وجه نقد است به نرخ روز مصاحبه شده اما این امر تا زمان فوت شوهر بوده و نه زمانی که زوجه بخواهد مهریه اش را دریافت نماید.

مهریه زن بعد از ازدواج مجدد

یکی از مهمترین مباحثی که برای خانم ها در هنگام گرفتن مهریه پیش می آید این است که زنی که هنوز مهریه خود را دریافت نکرده باشد و شوهرش فوت کرده باشد اگر اقدام به ازدواج مجدد کند آیا می تواند مهریه همسر قبلی خود را مطالبه کند یا خیر؟ دقت داشته باشید در این زمینه هم جواب مثبت است به طوری که با ازدواج مجدد خانمی که محقق دریافت مهریه باشد می تواند به آسانی مهریه شوهر قبلی خود را دریافت کرده و این مهریه از بین نمی رود. همچنین لازم به ذکر است که زن برای مطالبه مهریه خود نسبت به دیگر طلبکاران حق تقدم دارد.

ارث زن بعد از فوت شوهر

امر دیگری که جزء حقوق خانم ها به شمار می رود گرفتن ارث بعد از فوت شوهر می باشد. این امر هیچ گونه تداخلی با مطالبه مهریه زن بعد از فوت شوهر نداشته به صورتی که زن متوفی می تواند پس از به اجرا گذاشتن مهریه آن را مطالبه کرده و در صورتی که از شوهرش مالی باقی بمانند سهم الارث او نیز پابرجا خواهد ماند. لازم است بدانید یکی از مهمترین موارد در هنگام گرفتن ارث توسط زن متوفی عقد دائم می باشد. همچنین لازم است بدانید ارث هر خانم از اموال از کل اموال شوهر می باشد به صورتی که اگر مرد فوت شده دارای فرزند باشد و حتی همسر دیگری هم داشته باشد سهم الارث زوجه یک هشتم بوده و ولی اگر مرد متوفی فرزندی نداشته باشد سهم الارث خانم یک چهارم می باشد.

زن از چه اموالی بعد از فوت شوهرش ارث می برد؟

حال نکته مهمی که در مورد سهم الارث زوجه وجود دارد این است که زوج از تمام اموال زوجه ارث می برد اما زوجه تنها اموال منقوله ابنیه و اشجار، از قیمت ابنیه و اشجار ارث زن میبرد. با این حال لازم به ذکر است که تا قبل از سال ۸۷ طبق قانون مدنی خانم از زمین ها و مکان نیز ارث نمی برد اما پس از آن زن از آب های زمین نیز ارث برده و اگر وارث، بهای آن را پرداخت نکند می‌تواند از این اموال استیفاء حق نماید.

تفاوت طلاق و فسخ نکاح

نکات مهم در خصوص مهریه زن بعد از فوت شوهر

در خصوص گرفتن مهریه زن بعد از فوت شوهر به طور حتم نکات مهمی وجود دارد. یکی از مهمترین این نکات همانطور که قبلا هم ذکر شد این است که اگر مرد فوت کند و از خود ارثی به جای نگذارد و یا ارث به جا گذاشته اندک باشد و همسرش مطالبه مهریه نماید وارث جوابگوی مهریه زوجه نمی باشد. همچنین دقت داشته باشید اگر اموال به جای مانده از متوفی کم بوده و چند نفر طلبکار هم باشند هر کدام که بتواند زودتر مالی را از متوفی توقیف نمایند در اولویت اول قرار دارد و همانطور که ذکر شد در شرایط مساوی، مهریه زوجه ممتاز محسوب شده و نسبت به دیگر طلبکاران در اولویت قرار دارد.

با اینحال زوجه می تواند با مطالبه کردن مهریه و به اجرا گذاشتن آن نسبت به سایر طلبکاران مهریه خود را زودتر دریافت کند. همچنین لازم است بدانید اگر بین زوجین نزدیکی واقع نشده باشد و مرد فوت کند، زن دوشیزه می تواند کل مهریه خود را وصول نماید. همچنین در این خصوص نکته دیگری که وجود دارد این است که اگر زن باکره بخواهد در حیات شوهر مهریه خود را دریافت کند تنها نصف مهریه به وی می‌رسد حال می‌خواهد طلاق از طرف مرد، چه از طرف زن و چه طلاق توافقی باشد.

همچنین در صورتی که زوجه با توقیف مال شوهر تمامی مهریه خود را وصول کرده باشد اما هنوز باکره باشد در صورتی که کارشان به طلاق بکشد زوجه باید نصف مهریه دریافتی را به شوهر بازگرداند. این امر در حالی است که در هنگام فوت شدن شوهر تمامی مهریه به زن می رسد.

گرفتن اجرت‌المثل بعد از فوت شوهر

علاوه بر مهم بودن نحوه و شرایط گرفتن مهریه زن بعد از فوت شوهر لازم است به گرفتن اجرت المثل نیز توجه داشته باشید. دقت داشته باشید در صورتی که زوج کارهایی که شرعا بر عهده او نبوده و به دستور زوج انجام داده و بتواند این موارد را به دادگاه به اثبات برساند دادگاه به او اجرت المثل کارهایش را خواهد داد که این موارد باید محاسبه شده و طبق حکم پرداخت شود.دقت داشته باشید که در تعریف اجرت المثل می توان گفت اگر زنی در طول زندگی مشترک و در خانه همسر کاری که نه تمکین عام و نه تمکین خاص باشد را انجام دهد مستحق پاداش می باشد که با آن اجرت المثل گفته می شود. حال اگر متوفی چند زوجه دائم داشته باشد طبق قانون ارث به صورت تساوی بین آنها تقسیم می شود.