انواع طلاق
طلاق در دسته بندی اولیه به طلاق توافقی و طلاق غیر توافقی تقسیم می شود. طلاق غیر توافقی خود نیز به دو دسته کلی طلاق از طرف زن و طلاق از طرف مرد تقسیم می شود. اما به طور کلی می توان گفت که مطابق با ماده 1143 قانون مدنی ایران، طلاق به صورت کلی شامل دو نوع، طلاق بائن و طلاق رجعی می شود. اما باید گفت که انواع طلاق منحصر به این موارد نمی شود، موارد دیگری نیز وجود دارند که در ادمه به بررسی انواع طلاق و آثار آن خواهیم پرداخت.
طلاق رجعی
بر اساس تعریف قانون مدنی، می توان گفت که طلاق رجعی، طلاقی است که پس از آن زن باید عده طلاق نگاه دارد و در طول این مدت ، رجوع مرد از طلاق ممکن است. بنابراین به دلیل حقی که برای مرد در خصوص رجوع از طلاق پیش بینی شده است، این نوع از طلاق را رجعی می گویند. بر اساس ماده 1148 ، طلاق در صورتی رجعی است که دو وصف زیر را به صورت هم زمان داشته باشد:
- زن باید بعد از طلاق عدّه طلاق نگه دارد و نتواند بلافاصله بعد از طلاق، دوباره به ازدواج مرد دیگری در آید. بنابراین، طلاقی که عده ندارد مانند طلاق پیش از رابطه زناشویی که همان طلاق خانم های دوشیزه در دوران عقد است و طلاق خانم های یائسه را نمی توان طلاق رجعی محسوب نمود.
- در زمان عده بتوان از طلاق رجوع کرد و بدون آن که نیاز به عقد ازدواج دیگری باشد، زندگی مشترک را ادامه داد. پس مواردی که زن نیاز به نگه داشتن عده طلاق داشته باشد، ولی رجوع از طلاق به لحاظ قانونی امکان پذیر نباشد را نمی توان جزء طلاق های رجعی محسوب کرد. مانند طلاق برای بار سوم و طلاق خلع.
آثار طلاق رجعی
یکی از مهم ترین آثار طلاق رجعی آن است که مرد در طول مدت عده طلاق رجعی باید به زن نفقه بپردازد. زیرا زن در طول ایام عده طلاق رجعی در حکم زوجه مرد است. علاوه بر این، از آن جهت که پس از وقوع طلاق رجعی رابطه زوجیت هنوز به صورت کامل پایان نیافته است، در صورتی که در طول مدت عده طلاق رجعی یکی از زوجین زن یا شوهر فوت کند، دیگری از او ارث می برد.
طلاق بائن
طلاق بائن طلاقی است که بر خلاف طلاق رجعی، مرد نمی تواند در ایام عده زن به زندگی مشترک خود رجوع کند. در واقع با طلاق بائن، بین زن و شوهر جدایی کامل اتفاق می افتد و به همین دلیل اگر زوجین در مدت عده از طلاق منصرف شوند، باید با جاری کردن صیغه عقد ازدواج مجددا ازدواج نمایند. در این نوع از طلاق، نفقه زن در مدت عده برخلاف طلاق رجعی، به عهده مرد نیست و اگر زن یا شوهر در مدت عده فوت نماید، دیگری از او ارث نمی برد.
انواع طلاق بائن
طلاق بائن، خود دارای چند نوع است که ماده 1145 قانون مدنی، آن ها را معرفی کرده است. بر اساس این ماده، در موارد ذیل، طلاق بائن خواهد بود:
- طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود.
- طلاق زن یائسه
- طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد.
- و نیز سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید.
آثار طلاق بائن
طلاق بائن که به معنای خاتمه روابط زناشویی میان زن و مرد می باشد، سبب به وجود آمدن آثاری در روابط میان زن و مرد می شود. آثار طلاق بائن را می توان در چند مورد تفکیک و بررسی نمود که شامل موارد زیر می شوند :
- عقد نکاح از تاریخ وقوع طلاق بائن منحل می شود بنابراین بر اثر طلاق بائن، زن و مرد از قید زوجیت یک دیگر رها می شوند و دیگر عنوان زن و شوهر نخواهند داشت.
- ازدواج مجدد زوجین مرد بلا فاصله پس از طلاق و ازدواج مجدد زن پس انقضای عده طلاق
- به وجود آمدن حقوق و تکالیف متقابل زوجین در اثر طلاق بائن، به این معنا که زن دیگر مستحق دریافت نفقه و تمکین همسر خود نیست و هیچ یک از زوجین پس فوت از دیگری ارث نخواهد برد.
پاسخ به چند پرسش درباره انواع طلاق و آثار آن
رجوع از طلاق به چه طریقی امکان پذیر است؟
رجوع از طلاق با هر گفتار یا عملی که نشان گر قصد رجوع از طلاق باشد انجام می شود. مانند اینکه مرد کلامی محبت آمیز نسبت به همسر به کار ببرد که نشانگر قصد او بر ادامه زندگی باشد و بگوید که قصد جوع از طلاق را دارد.
منظور از طلاق خلع و مبارات چیست؟
طلاق خلع طلاقی است که زن به وسیله کراهتی که نسبت به مرد به جهات خصوصیات و خلق شوهر، قباحت منظر، سوء اخلاق، نقص عضو، دست به زن داشتن، داشتن همسر های متعدد، و… دارد باید مالی را که معادل کمتر، بیشتر و یا مساوی مهریه است را به مرد داده و او را راضی به طلاق نماید. و منظور از طلاق مبارات، طلاقی است که در رابطه با حقوق مالی زن اعم از مهریه، جهیزیه، حضانت فرزندان، ملاقات فرزندان و … توافقاتی صورت می گیرد و این توافقات انجام شده در حکم دادگاه درج می شود و ضمانت اجرایی قانونی پیدا می نماید.
مدت عده طلاق چقدر است؟
مدت زمان عده طلاق سه ماه و 10 روز می باشد. اما عده زن باردار چه در ازدواج دائم و چه در موقت و چه در طلاق یا فسخ یا مرگ همسر، تا زمان زایمان می باشد.
